De Vreemdelingenrechter (2008)

'De Vreemdelingenrechter' geeft een unieke kijk achter de schermen van de afdeling vreemdelingenzaken van de rechtbank Amsterdam. Drie rechters worden gevolgd tijdens hun dagelijkse werkzaamheden in de rechtszaal en daarbuiten. Zij delen hun gedachten, persoonlijke ervaringen en dilemma's.

Wat betekent het om over het lot van vreemdelingen te beslissen? Hoe is het om deel uit te maken van een systeem waar achter duizenden dossiers eenzelfde aantal mensen schuil gaan? Liggen rechters wel eens wakker van de verantwoordelijkheid die zij dragen? Het zijn enkele van de vragen die in 'De Vreemdelingenrechter' worden voorgelegd aan Oscar Korte, Hans Fehmers en Patricia Kuster.

Als eerste lukte het regisseur Misja Pekel om met toestemming van Justitie binnen een Nederlandse rechtbank drie rechters te volgen.
'De Vreemdelingenrechter' geeft daardoor een bijzonder inzicht in een gesloten wereld waar iedere dag wordt beslist over de verdere levensloop van mannen, vrouwen en kinderen, die allen om verschillende redenen naar Nederland zijn gekomen.

In de rechtszaal luistert de rechter het ene moment naar de smeekbede van een huilende asielzoeker. Dan weer is te zien hoe hij in het bijzijn van een verontwaardigde advocaat en zijn cliënt excuses eist van een medewerker van de Immigratie- en Naturalisatiedienst, nadat is gebleken dat grote fouten zijn gemaakt. Steeds meer wordt duidelijk dat onder de toga's persoonlijke opvattingen en gevoelens schuilgaan, die soms botsen met het steeds strikter wordende Nederlandse toelatingsbeleid. Een rechter vertelt dat hij bij deze 'buikpijnzaken' vaak geen andere keus heeft dan eenvoudigweg het recht toe te passen.

Oscar Korte: 'Het vreemdelingenrecht doet wel iets met mensen, het gaat je niet in de koude kleren zitten. (…) We weten eigenlijk zelden hoe zaken aflopen, we kunnen dus fouten maken zonder het te weten.'

De documentaire is tot stand gekomen met financiële steun van het Stimulerings-fonds Nederlandse Culturele Omroepbijdragen.
Het scenario is ontwikkeld tijdens de IDFA Documentaire Workshop 2006 o.l.v. Aliona van der Horst.