Regie: Erik Willems
Release: 28 september 2003
50 minuten, NPS
De Missie Willems is een film over de zoektocht van filmmaker Erik Willems naar het werkelijke leven van zijn in 1964 overleden vader Wim Willems.
De film volgt het spoor terug in het leven van een man met een ongebruikelijke carrière. Een archeoloog die in de rimboe van Nederlands-Indië werkte maar in de oorlog volstrekt andere dingen ging doen en aan het hoofd kwam van een missie die de naoorlogse repatriëring van Nederlanders uit Polen zou gaan leiden: De Missie Willems.
Een eigengereide man die zichzelf een kolonelsuniform liet maken om beter met de Russen te kunnen onderhandelen, een eigenwijze man die van zijn administratie zo'n puinhoop had gemaakt dat de verdenking op het plegen van malversaties moeilijk weerlegbaar bleek, een impulsieve man ook die zich in het diplomatieke milieu volstrekt onmogelijk wist te maken.
Tijdens de oorlog gezocht door de Nederlandse en Engelse geheime dienst, misschien omdat hij clandestien vanuit Indië een reis had gemaakt naar bezet Nederland, in de Koude Oorlog gekapitteld als cryptocommunist. Een man die met argwaan bekeken werd door de naoorlogse Parlementaire Enquêtecommissie, en daardoor gedwarsboomd werd in het vervolg van zijn carrière waarin hij nota bene solliciteerde naar de functie van hoofd van de BVD, en eindigt in een klein dorp waar hij op zijn vijftigste begon aan vrouw en kinderen.
Vanaf eind '45 tot december '48 was de Missie Willems in Polen actief. Het zijn veel 'foute' hele en halve NSB-ers, SS-ers, statelozen, een enkele verdwaalde joodse overlevende uit de kampen, dwangarbeiders, familieleden van vermisten die op eigen houtje op zoek zijn gegaan en zich vast liepen achter het IJzeren gordijn. De Missie Willems haalde circa 400 mensen op, de laatste groep pas in december '48, na een jarenlange internering in de mijnen van Silezië.
Willems liet zich weinig gelegen liggen aan ambtelijke instructies, liet veel meer mensen in Nederland toe dan Justitie welgevallig was en wisselde het benodigde geld per definitie op de zwarte markt, om verzekerd te zijn van voldoende budget.
Regisseur Erik Willems verloor zijn vader op zeven jarige leeftijd.
Opgegroeid met verhalen over een vader die afkomstig leek uit een spannend jongensboek, vervult hij nu zijn eigen missie. Hij volgt de nagelaten sporen van zijn vader en bezoekt de enkeling die Wim Willems nog persoonlijk heeft gekend.
Wat blijft er over van een mensenleven? Waar deed Willems het voor? Was ie gelukkig, zo op het eind van zijn leven? Laat getrouwd, vier kinderen, een huis als een kasteel, de oude pastorie in Kessel. En wat is de herkomst van al het Poolse zilver dat Wim Willems verzamelde?
De missie Willems is een coproductie van Selfmade Films met de NPS. Deze documentaire is mede tot stand gekomen dankzij een financiële bijdrage van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties.
09-2003Nederlands Film Festival, Utrecht, Nederland